Czy można się utopić w Holandii?

W Holandii pełnia lata. Przez poprzednie 2 tygodnie upał aż miło i dużo słońca. Wszyscy łapią chwile. Najlepiej nad wodą. My też korzystając z pogody wybraliśmy się w jedną z niedziel nad jeziorko. Mamy takie za miastem, nieduże, ale przyjemne. 

W przeciwieństwie do dużego Eemmeer, to małe ma brzegi wysypane czystym jasnym piaskiem. Jest płyciutkie, w najgłębszym miejscu w zależności od ostatnich opadów około 170 cm głębokości. Na środku duża wyspa, gdzie dzieciaki uwielbiają bawić się w piratów albo Indian. I oczywiście, jak to w Holandii, pełna infrastruktura: wokół jeziora asfaltowa ścieżka, zadbany drzewostan, śmietniki, toalety, prysznice, kioski z jedzeniem, plac zabaw. Na brzegu kawał wyznaczonej strzeżonej plaży, ratownicy, punkt pierwszej pomocy, strażnicy patrolujący teren. I wielkie kempingi – w końcu to idealne miejsce do spędzania wakacji na łonie natury.

Tłumów nie było. Ale i nie pusto. Jak to w upalne popołudnie: dzieciaki pluskają się w wodzie, młodzież gra w piłkę, dorośli na kocach. Banalne – więc właściwie po co o tym piszę. Nie wiem, po co, ale wiem dlaczego. Bo chyba po raz pierwszy spotkałam się z sytuacją, w której ożyciu decydowały sekundy. I która w sumie okazała się wysoce surrealistyczna.

Siedziałam sobie pod drzewkiem czytając książkę, gdy nagle usłyszałam krzyk. Bardzo długi krzyk. W pierwszym momencie nie zwróciłam na niego uwagi. A bo to raz chłopaki pokrzykują nad wodą? Ale po chwili zorientowałam się, że ten krzyk nie ustaje, a jego ton staje się jakiś inny: przeraźliwy. Spojrzałam w stronę wody i zobaczyłam na środku jeziora dwie wystające ponad wodę głowy. Ale i to mnie jeszcze nie zaskoczyło. Dopiero kiedy kątem oka zobaczyłam pięciu jednocześnie wskakujących do wody facetów zdałam sobie sprawę z tego, ze coś się dzieje. Kilka sekund później pierwszy z mężczyzn dotarł do jednej z głów na wodzie i zaczął holować jej właściciela do brzegu wyspy. Obok niego płynął drugi człowiek. Zaraz potem zaczęła się szamotanina wokół drugiej głowy. Po chwili trzech facetów holowało drugiego topielca. Obu chłopaków wyciągnięto na brzeg. Na szczęście nie zdążyli napić się wody. Byli tylko maksymalnie wystraszeni, bladzi jak ściany. Tego, który został przyholowany do plaży, natychmiast ułożono na najbliższym kocu. Do ratowników podeszło od razu kilka osób z butelkami wody. Po chwili przetransportowano drugiego chłopca do plaży. Od razu było widać ulgę na twarzach obu, kiedy upewnili się wzajemnie o swoim bezpieczeństwie. Jednym słowem: akcja ratunkowa zakończyła się pełnym sukcesem. Nad chłopakami pochylało się kilka osób, nadbiegł profesjonalny ratownik, zaraz potem pani z punktu pierwszej pomocy i strażnicy. Do tego momentu wszystko wyglądało zwyczajnie. O ile w ogóle tak sytuacja może być zwyczajna. W końcu nie co dzień widzimy jak topią się ludzie. Już kiedyś miałam wątpliwą przyjemność zobaczyć podobną akcje, ale ta zrobiła na mnie większe wrażenie. Może po prostu z wiekiem człowiek zaczyna poważniej podchodzić do życia… W tamtym momencie byłam z jednej strony zafascynowana szybką i skuteczną akcję ratowniczą, a z drugiej strony zdumiona faktem samego topienia się kogokolwiek na tej bezpiecznej przecież plaży. Uratowani mieli około 13 i 15-16 lat. W Holandii nie ma przecież ludzi nieumiejących pływać, zwłaszcza w tym wieku. O systemie kursów pływania, mających na celu przygotowanie każdego dziecka na podobne sytuacje, pisałam już dawno.

Sytuacja wyjaśniła się dość szybko. Przy kocu z topielcami trwała jakaś rozmowa. Nad chłopakami pochylali się z troską nie tylko aktywni ratownicy, ale i obserwatorzy oraz obsługa kąpieliska. Nagle pojawił się jakiś człowiek w średnim wieku. Podszedł do koca, pociągnął jednego z chłopaków za rękę, zaczął krzyczeć. I nagle chłopcy wstali i czym prędzej zaczęli się oddalać za (prawdopodobnie) ojcem. Zero rozmowy, żadnych podziękowań wobec ratujących. A przecież aż pięciu przypadkowych plażowiczów rzuciło się bez chwili wahania na ratunek. Jeden z nich, którego koc był rozłożony bezpośrednio koło mojego, wbiegł do wody w spodenkach i koszuli. Na szczęście wyrzucił po drodze na koc komórkę, dzięki czemu zamoczył „jedynie” portfel. To właśnie on, z pochodzenia Turek, wyjaśnił nam potem sytuację. Chłopcy byli uchodźcami z pobliskiego obozu dla uchodźców. Nie znali ani słowa po holendersku. Myśleli, że jeziorko jest płytkie i dadzą radę przejść na wyspę po dnie. W przeciwieństwie do tubylców nie umieją pływać. W pewnym momencie stracili dno pod nogami. I tyle. Mało brakowało, a utopiliby się w płyciutkim jeziorku obok strzeżonej plaży – choć przecież dotarli do Holandii przekraczając morze. Ironia losu.

Na szczęście wszystko skończyło się dobrze. Ale dla mnie  ta sytuacja była dla mnie symptomatyczna. Z jednej strony zauważyłam niesamowity strach na twarzach tych chłopaków. Trudno powiedzieć, czy charakterystyczny dla każdego człowieka, który się topi, czy dla uchodźcy, który ma już za sobą podobne sytuacje. Z drugiej dziwaczne zachowanie ojca, który nie pochyla się nad synami właśnie wydartymi śmierci, tylko opieprza ich na czym świat stoi, bo narazili opinię rodziny i spowodowali zainteresowanie władz – choćby w osobach ratownika i strażników leśnych. Rzecz trudna do zrozumienia dla każdego Europejczyka – wszyscy obserwujący tę sytuację, włączając funkcjonariuszy mieliśmy wrażenie, że coś jest nie tak, ale nie wiedzieliśmy jak zareagować. Ale i tak największe wrażenie zrobiła na mnie automatyczna natychmiastowa akcja ratunkowa. Chylę czoła przed wszystkimi, którzy usłyszeli przede mną rzeczywiste wołanie o pomoc w tym krzyku, i pospieszyli na ratunek. Jasne, w tamtym miejscu było to łatwe: każdy, kto zna to jeziorko wiedział, że nic złego mu się tam nie stanie – miejsce płytkie i poradzi sobie tam każde dziecko z dyplomem B, a co dopiero dorosły. Ale czy na pewno każdy by popłynął na pomoc? Jedno jest pewne: w niedzielę zaczęłam nieco inaczej patrzyć na Holendrów. Uwierzyłam w ich bezinteresowność i chęć pomocy bliźniemu. Bez względu na to kim jest. 

Z jeszcze innej strony: uświadomiłam sobie, jak łatwo nie zauważyć, że w pobliżu topi się człowiek. W ubiegłych latach w związku z licznymi utonięciami w Polsce popularny był filmik, na którym monitoring zarejestrował utonięcie na strzeżonej plaży wśród kąpiących się obok ludzi. Trudno mi było zrozumieć jak to możliwe, że nikt nie widział i nie słyszał co się dzieje. Teraz wiem, że to jak najbardziej możliwe. 

No i wreszcie: pływanie, głupcze! Takie sytuacje uświadamiają jak ważna jest ta umiejętność. Zwłaszcza w Holandii. Jak dobrze, że każde dziecko umie tu pływać zanim skończy 7 lat. Szkoda, że w Polsce nie działa podobny system szkolenia i że tak wielu rodziców nie uważa kursu pływania za priorytet. Chyba warto o tym pomyśleć u progu lata.