Rower (nie tylko) babuni

Holandia kojarzy się przede wszystkim z trzema rzeczami: wiatrakami, tulipanami i rowerami. Każdy wie, że rower jest tu podstawowym środkiem lokomocji i jeżdżą na nim dosłownie wszyscy. A samych rowerów jest w kraju więcej niż samochodów, a nawet niż mieszkańców. O holenderskich rowerach napisano już wszystko - ale może uda mi się znaleźć jeszcze coś nowego.

Wbrew powszechnemu wyobrażeniu w Holandii wcale nie tak łatwo jeździ się na rowerze. Jest po temu co najmniej kilka powodów. Po pierwsze: w dużych miastach jest obłędny tłok, zwłaszcza w centrum w szczycie, a rowerzyści znani są z luźnego podejścia do przepisów i nieliczenia się z innymi użytkownikami dróg (biada kierowcy samochodu, który uczestniczy w kolizji, wina zawsze spada na niego). Swego czasu olbrzymią karierę zrobiły filmiki na YouTube, pokazujące poranny ruch w Utrechcie. Masakra! Zwłaszcza, że na wielu skrzyżowaniach jednocześnie zapala się zielone światło dla rowerzystów ze wszystkich stron. Można więc jechać w każdym kierunku przecinające skrzyżowanie po przekątnej. Biorąc pod uwagę, że jednocześnie rusza nawet 50-100 rowerów, a każdy rowerzysta ma swój pomysł na pokonanie skrzyżowania to cud, że liczba wypadków trzyma się w rozsądnych granicach. Śmieszne były komentarze, zwłaszcza Amerykanów, do tych filmików. Twierdzili, że jeżdżenie do pracy rowerem jest bez sensu, bo po dotarciu na miejsce niezbędny jest prysznic. Holendrzy bezskutecznie tłumaczyli, że oni się na rowerze nie pocą, to przecież nie trening, więc jeżdżą raczej powoli. I nie przeszkadza im żaden strój: może być garnitur i wypastowane buty, może mini (być może stąd niezwykła popularność noszenia do niej legginsów), a nawet wieczorowa sukienka.

Drugą przyczyną utrudnień jest sam sprzęt. Po Holandii jeżdżą głównie rowery miejskie,z przewagą tzw. oma fiets, czyli rowerów babuni, o tradycyjnej konstrukcji (część z nich to takie rzęchy, że chyba rzeczywiście pamiętają babcie aktualnych właścicieli). Często mają one jedynie torpedo i całkowity brak przerzutek. Nowoczesne rowery miejskie  mają z reguły 3 biegi, a te najdroższe nawet 7.

No i wreszcie powód trzeci: pogoda. Ta w Holandii rzadko nas rozpieszcza. A na rower trzeba wsiadać codziennie, w deszcz, w śnieg i ślizgawicę (ścieżki rowerowe są zawsze dobrze posolone, ale i tak wiele złamań). I co najciekawsze - w jakąkolwiek stronę się nie jedzie - zawsze pod wiatr! A wiatr wieje każdego dnia.

Ale co tu narzekać - jazda rowerem jest fajna. a oma fiets to symbol Holandii. Tradycyjny jest oczywiście czarny. Ale zgodnie z nową modą (za autami) kilka lat temu pojawiły się też białe. A dziewczyny lubią kolorowe, z osłonami pomalowanymi w kwiatki. Niektóre przyozdabiają je jeszcze girlandami z kwiatów. Szczytem mody jest posiadanie przedniego bagażnika-platformy. Można na nim wozić torebkę albo kratę piwa. Największe elegantki przymocowują tam wiklinowy kuferek.

W ogóle ciekawe są rozmaite rozwiązania transportowe - do przewożenia ładunku albo dzieci. Tradycyjnych przyczepek dla dzieci jest tu niewiele, to już raczej specjalne długie rowery z drewnianą skrzynią z przodu. A wo ogóle większość rodziców wozi pociechy na fotelikach, nie tylko z tyłu, ale i na kierownicy. Rozwiązanie to jest w Niemczech zakazane, bo uznano je za niebezpieczne, ale kto by się tu tym przejmował. Powszechne jest więc wożenie dwójki dzieci na jednym rowerze. Oczywiście bez kasków - te są znane tylko w centrach wielkich miast. W Amersfoort nie uświadczysz dziecka w kasku. Najmniejsze maleństwa wsadzane na rower mają nie więcej niż 6 miesięcy i ledwo siedzą. Pasy bezpieczeństwa są nimi tylko z nazwy, często są zapięte tak luźno, że maluch zwisa na bok, zwłaszcza, jeśli zaśnie. Ale to też nikogo nie wzrusza. Wszyscy przecież jeżdżą od urodzenia (albo i wcześniej), więc przed metodami alternatywnymi oporów nie mają. Powszechne jest jeżdżenie kilometrami bez trzymanki, albo wręcz przeciwnie trzymając się za ręce, oraz pchanie dziecka jadącego obok na własnym rowerku. Na mnie wciąż jeszcze duże wrażenie robią holenderskie matki, które potrafią np. jadąc z dwójką dzieci trzymać pod pachą torebkę, na kierownicy mieć 2 torby z zakupami i przejeżdżając akurat prze jezdnię spokojnie rozmawiać przez komórkę. To na razie rekord, ale może wkrótce zdolności do multi-taskingu pozwolą Holenderkom na coś więcej! Ciekawie wygląda też wożenie dorosłych pasażerów na bagażniku. Ponieważ z takim obciążeniem nie da się ruszyć, więc przed każdym skrzyżowaniem pasażer zsiada, a następnie biegnie przez ulicę w odpowiednim momencie wskakując na bagażnik.

Jeżdżą rzeczywiście wszyscy: od niemowlaków do staruszków. Muszę powiedzieć, że podziwiam 80-latków, którzy nie wydają się nawet zmęczeni. Przeszkodą nie jest nawet zaawansowana ciąża. Tu anegdota, której bohaterką jest moja koleżanka. Pewnego dnia pod koniec trzeciej ciąży wracała z pracy. Na rowerze, a jakże. Wtedy też poczuła, że chyba zaczyna rodzić. Niewiele myśląc odebrała dwoje starszych dzieci z przedszkola; oczywiście wiozła je na rowerze i odprowadziła do sąsiadów. Następnie zadzwoniła po położną, która przybyła niezwłocznie, na rowerze, więc odrobinę się spóźniła. Tak czy owak niecałe dwie godziny od wyjścia z pracy dziecko spało sobie spokojnie w łóżeczku. Może to rower pozwala holenderskim kobietom rodzić bez problemów w domu?