Czy Holendrzy są oszczędni?

Holendrzy są bardzo dumni ze swojej oszczędności. Nieepatowanie zamożnością oraz oszczędność to tradycyjne kalwińskie cnoty, przez wieki kultywowane w Holandii. Tę oszczędność łatwo zaobserwować goszcząc w holenderskim domu. Na przykład otrzymując to przysłowiowe już JEDNO ciasteczko do kawy. Bo oszczędza się głównie na jedzeniu. Dlatego też rzadko zaprasza się gości, a jeśli już, to najlepiej tylko na kawę, ewentualnie tzw. hapjes, czyli przekąski. Ale niesprawiedliwością byłoby powiedzieć, że Holendrzy sępią gościom, oni sami również starają się jeść oszczędnie. Jadłospis planują często na tydzień z góry, zakupy robią z kartką i często przedkładają niską cenę nad jakość produktów. Oszczędzają też na transporcie – gdzie się da jeżdżą rowerem (uwielbiam), a samochody kupują jak najmniejsze (poza oszczędnością paliwa mniejszy podatek drogowy), na drogich hotelach – wakacje na kempingu to standard, oraz na ubezpieczeniach (przynajmniej niektórzy).

Ale mimo to mam wrażenie, że tradycja oszczędzania już dawno przegrała z konsumpcyjnym stylem życia. Bo co jak co, ale ZAKUPY to narodowy sport Holendrów. W każdy czwartkowy wieczór oraz sobotę centra holenderskich miast pękają w szwach. Oczywiście, im większe miasto, tym więcej sklepów i ludzi, ale i w całkiem małych mieścinach na głównej handlowej ulicy szpilki nie można wcisnąć. Dosłownie. Jednym z moich pierwszych doświadczeń w Holandii był wypad na zakupy w sobotnie południe w Rotterdamie (zamierzchłe czasy) – nie sposób było iść ulicą bez mimowolnego potrącania jeden drugiego.

Tłumy przewalają się przez sklepy z elektroniką i salony meblowe. Co ciekawe sklepy meblowe i markety budowlane oraz ogrodnicze często otwierają swoje podwoje w drugi dzień świąt (Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zielone Świątki), chociaż handel nie powinien wtedy działać. Zresztą kupowanie gadżetów elektronicznych, to raczej standard ogólnoświatowy. Chociaż np. Niemcy są nieco bardziej odporni od Holendrów – nie muszą kupować nowego iPhone’a lub iPada, tylko dlatego że wchodzi nowa wersja, o ile stary jeszcze działa. Z kolei meble to przykład szczególny. Holendrzy, jak wiadomo, lubią duże okna, przez które widać, co jest w środku. Dlatego salon musi być wspaniale urządzony. Najczęściej na kredyt, bo wszystko ma być najwyższej jakości. A jakość, wiadomo, kosztuje.

Ale największe oblężenie przeżywają sklepy odzieżowe. I to nie tylko w dniach największych przecen, lecz regularnie. I co najważniejsze – ci wszyscy ludzie objuczeni są torbami, świadczącymi, że zakupy robią aktywnie. Ilości kupowanych przez Holendrów, z przewagą Holenderek oczywiście, ciuchów są niewiarygodne. Zawsze zastanawiam się, co oni z tym wszystkim robią. Od razu – trzeba mieć przecież ogroooomną szafę, żeby tyle zmieścić, nieco później – czy wszystkie te rzeczy są rzeczywiście noszone; no i gdy już się znudzą/wyjdą z mody. Ale prawdziwy szał zaczyna się, gdy rozpoczynają się przeceny. Jak wyprzedaż, to naprawdę wyprzedaż – upusty są ogromne. Często w typowej holenderskiej formie „3 halen 1 betalen” (weź 3, zapłać za 1) – rekord, który zaobserwowałam, to 5 za 1. W czasie takiej wyprzedaży to się dopiero kupuje!

Moim skromnym zdaniem holenderskie wydatki na odzież wielokrotnie przewyższają te na jedzenie. Więc gdzie ta protestancka oszczędność? Chyba utonęła pod stosem ciuchów.